Het mediaschavot

De wereld is niet zwart-wit en alleen grijs voor de depressieven. Door alles alleen maar te benaderen in goed en fout missen we de nuance, de kleur in ons bestaan. Onze voorouders hebben zwaar geleden om onze samenleving op te bouwen. Diversiteit werd ooit omarmt, maar nu meer dan ooit moet alles hetzelfde.

Ons denken wordt bepaald in ‘wij’ en ‘zij’ en dat wat ons bind is de gemeenschappelijke mening dat ‘zij’ niet deugen. Deze ontluisterende conclusie trekt stand-up filosofe Laura van Dolron in haar voorstelling ‘wij’.

In de hele #MeToo-discussie staan de slachtoffers tegenover de daders. Die laatste groep wordt publiekelijk terechtgesteld door de media. Ooit ontwikkelde onze voorouders de rechtspraak. Een onafhankelijke weging van omstandigheden om tot een afgewogen straf te komen. Daarbij hebben we afscheid genomen van het schavot, waarop de veroordeelde stond, die dan bekogeld kon worden met eieren en tomaten.

Het schavot is terug en met Facebook, Instagram & Twitter kunnen wij zelf over gaan tot een publieke terechtstelling. Toch zijn het nog steeds de massamedia die het succes hiervan bepalen.  Met als excuus dat iets toch al op de sociale media staat, gaan de media steeds makkelijker om met de publicatie van verhalen uit de persoonlijke levenssfeer van mensen. Hierbij niet in de laatste plaats geholpen door opinieleiders met veel volgers, die in hun deel- en retweetgedrag bepalend zijn voor de impact van een opmerking, verhaal of aantijging.

Net als op de weekmarkt is ‘de eerste klap nog altijd een daalder waard’ en nog zo een: ‘waar rook is, is vuur.’ Mocht je met iemand af willen rekenen dan is een forse beschuldiging met een populaire hashtag een effectieve methode.

Tegelijkertijd vind ik dat eenieder recht heeft op zijn/haar/het eigen verhaal; ik kan een weblog in dat kader van harte aanbevelen. Overigens is het wel zo eerlijk dat als slachtoffers beschuldigingen mogen uitten, de tegenpartij – de dader, zo je wilt – zich mag verdedigen. Alleen of dit dan ook allemaal in de krant, op televisie en serieuze nieuwssites moet?!

Als het enige is dat ons bind de afwijzing van de ‘zij’-groep is dan moeten we niet vergeten dat we allemaal wel eens tot die ‘zij’-groep behoren. En vaak vinden we het dan onrechtvaardig hoe we worden weggezet door op dat moment geformeerde ‘wij’-groep. En ongeacht of je schuldig bent, zijn er altijd omstandigheden die van invloed zijn geweest op je daden.

Het is trouwens naïef om te veronderstellen dat een slachtoffer altijd alleen maar slachtoffer is. Juist in zaken van seksueel grensoverschrijdend gedrag blijkt een slachtoffer later vaak weer een dader. Het is ook daarom dat de wereld niet benaderd keken kan worden in zwart-wit. Als je het belangrijk vindt om van situaties de achtergronden te kennen dan moet je even zo goed bereid zijn om naar de omstandigheden van een verdachte te kijken.

Onze voorouders hebben ooit bedacht dat we mensen moeten aanstellen die capabel genoeg zijn om feiten en omstandigheden te wegen. Ook realiseerden zij zich dat verschillen kleur aan ons bestaan geven. Het is daarom dat ik geloof in een rechtstaat en ‘het mediaschavot’ moreel veroordeel.